Epifanía: "señor Puig, póngame un quilo de alas"

Estes últimos días cadraron co trono e a lúa chea. Ás veces penso que nos tomariamos a vida con máis tranquilidade se recoñeceramos a importancia da nosa compoñente animal e biolóxica en xeral. As vacas e os gatos ventan o trono e póñense tolos, as fabas plántanse no menguante para que medren fortalecidas e a lúa chea marca o tempo das sementes e as colleitas. Xa hai ben anos que me decatei da influencia do trono no meu ánimo e da lúa chea no ánimo d@s demais (aínda non teño probas de que a min me afecte a lúa, pero supoño que tamén). O caso é que un ou dous días antes do trono, ando ca testa chea de hiperconsciencia e transcendencias varias. E teño que recoñecer que, a pesares da irascibilidade insoportable que me gasto nas horas previas ós raios e á choiva, o tempo de trono éme moi creativo e ocorrente.

O caso é que o venres fun “ferra-los dentes”, é dicir, cambia-las gomas da ortodoncia e premerlle un pouco os aramios. Fíxoseme algo tarde e fun comprar á volta, no supermercado aberto máis preto, algo fresquiño e de feitura rápida para xantar.

Agora é o momento de falarvos de Zapata e as epifanías de Joyce. Segundo Zapata, o meu profe de Literatura Inglesa da Facultade, unha epifanía era algo así como un momento eléctrico intranscendente no que sucedía un recoñecemento dalgo transcendental, unha compresión a nivel emocional e intelectual dalgo profundo (estoume lembrando agora de Proust e a magdalena do Tempo Perdido, do olor no taxi ás flores do Tibidabo e do leite condensado na casa da Mayte… outro día escribireivos sobre eso). En definitiva, unha epifanía ven sendo a consciencia dalgo trascendental provocada por unha circunstancia superficial, como una peza insignificante que remata un crebacabezas de trinta mil pezas.

A tipa que estaba diante de min na cola pedía moitas cousas, así que me deu tempo a “pasarlles unha visual” ós tarros das especias, por ver se me faltaba algunha na despensa. Pero aínda me sobrou tempo para observar ó carniceiro. Era un home rudo, cos dedos coma cañotos, pero coa cara afinada polo tempo, cunhes ollos verdes inmensos, tremendamente expresivos, que dicían: “buen rollito si, pero confianzas, as xustas”. Esto das casualidades é a monda. Miroume e deume medo. Entonces decateime de a quén se parecía. E entendín que me dera medo. Non me temblaron as pernas, porque tiña constancia da imposibilidade de que o señor Puig fose afeccionado a desguazar polos nos seus ratos libres.

Se vos lembrades da palla mental onírica aquela que deu tantas voltas e vos facedes cargo da miña situación actual, debedes ser pacientes e comprender que o señor Puig vaia a ser protagonista de moitas das miñas entradas do blog nunhes meses.

O caso é que o pobre do carniceiro, que a saber cómo interpretou a miña mirada “acongojada” (por non dicir outra cousa), me provocou pánico de tabatexar cando lle pedira un quilo de ás de polo. E empecei a repetir mentalmente “un quilo de ás de polo, por favor; un quilo de ás de polo, por favor; un quilo de ás de polo, por favor…”. Pero, na capacidade esa que din que temos de pensar dúas cousas a un tempo, eu dicíalle: “señor Puig, póngame un quilo de alas” e pensei logo se sería mellor que me puxera moitas ou dúas ben grandes…

Eva ou a beleza do ínfimo

Eva en espiral por Pablo Ibáñez de Lille
máis en http://www.flickr.com/photos/pabloibanezdelille/

Difícil es el mundo ciertos días en que alguien acaba un libro y es como si se le acabara la vida porque quiere quedarse a vivir allí para siempre y suena el teléfono y le chillan y dicen que el mundo es difícil ciertos días porque ella no está o está mirando o porque mira bajo y mira el suelo y en el suelo un charco es un océano que se cruza de un salto.

Esta é unha boa presentación para o blog de Eva. Ela escribe sobre a "roupa de diario", como diría miña Avuela. A trascendencia do ínfimo. A beleza do nimio.

O que Eva escribe e ti les, vai contigo para sempre. Cando eu a coñecín, no grupo de ecoloxía do instituto, tería 16 ou 17 anos. E xa era sabia daquela. Ler a Eva, ou escoitar un dos seus contos, é mamar un pouco da súa sabedoría. É chegar á casa pensando cun sorriso na boca. É apañar un regalo que che queda para sempre. Porque reflexiona sobre cómo se pon un pé diante do outro, sobre cómo se bebe un café, sobre cómo se da unha aperta, sobre cómo se respira. Se te enganchas a Eva escoitarás tódolos días alomenos unha das súas frases no teu cerebro. Un sorriso para seguir adiante.

Un día preguntoume se me gustaban as súas contadas. Eu expliqueille por qué. Porque con outr@s conteir@s, séntaste alí diante, disfrutas do seu virtuosismo na exposición, dun conto ben estructurado e botas catro risas e cinco gargalladas, vólveste para a casa e punto. Con Eva sáeche un sorriso de medio lado, porque xa estás pensando. E volves para a casa pensando. Porque por moi fantasioso ou alleo que puidera pretender o seu conto, estaba falando de ti. E levas o conto metido dentro para sempre.

Desfrutade desta muller: http://elarbolrojo.zoomblog.com/

química conversativa

Xa hai días que, na miña procura de paraísos obsesivos de evasión, empecei a ler todo canto me falta de Eduardo Mendoza. Onte pola noite estaba dando conta do seu Savolta (o estudio de en qué personaxe real pode estar baseado Savolta déixoo para momentos mellores), e dei con esta marabillosa reflexión sobre as conversas:

“Tampoco nuestras charlas derivaban en apasionadas polémicas, (...) esas acaloradas discusiones que ahora, en el recuerdo, acrecientan su importancia y se convierten en el símbolo nostálgico de mi vida en Barcelona. Con Lepprince la conversación era pausada e intimista, un intercambio sedante y no una pugna constructiva. Lepprince escuchaba y entendía y yo apreciaba esa cualidad por encima de todo. El mismo Serramadriles, que habría podido ser mi compañero idóneo, era demasiado simple, demasiado vacío: un buen compañero de farras, pero un pésimo conversador.”

Como vedes, Mendoza establece os tipos básicos de conversa que existen: as conversas de “pugna constructiva”; os “intercambios sedantes”, agradables pero intranscedentes; e as farras. Eu engadiría tamén as conversas que nos poñen de mala hostia, pero eso podémolo deixar para outro día.

Realmente, Mendoza expón tres tipos de conversadores, pero eu penso que son tres tipos de conversa. Entendédeme. Se ben cada persoa ten unha tendencia natural a un dos tipos (eu ben sabedes que disfruto da pugna), botai contas e decatarédesvos de que vivimos todas e cada unha delas, e que, aínda que as atribuamos a persoas concretas, nós posuímos nalgún momento un dos tres estados conversativos de Mendoza. E aquí é donde entra a miña teoría da química conversativa.

Obviamente, unha relación interpersoal, tanto se se estrea como se é diaria, depende, xa o sabemos, da confluencia de experiencias pasadas, necesidades presentes e expectativas futuras... e nese mapa tridimensional irreproducible por efecto das ínfimas fraccións temporais ás que se somete, surxe unha conversa.

Non me vou parar nos efectos da lúa chea sobre as conversas, é claro que a lúa inflúe nas experiencias coma nas mareas ou na semente das fabas. Tampouco me vou parar nas conversas dun mal día ou un mal momento. Eso elevaría exponencialmente o número de casos e non nos traería máis que divagacións superficiais e, probablemente, lembranzas desagradables.

Vou falar da xente que nos fai ben na conversa, dentro dos tres tipos de casos, igual de importantes e trascendentes aínda que pensemos que non. Refírome a esa xente que buscamos, aínda que non teñamos unha relación habitual, para que nos provoque un determinado efecto a súa conversa. Vexamos.

No primeiro tipo, o das “pugnas constructivas”, está claro que son conversas que nos aportan moito. Ás veces buscamos a Fulano ou Mengano, para que nos provoque unha catarse coa súa conversa, ás veces discusión. É a química conversativa agrícola que temos con alguén, é dicir, a de sementar para recoller. Se botades contas, e pensades en persoas concretas, habédevos decatar de que soe ser xente á que non vemos a miúdo, incluso que non nos atopamos nunca se non é para falar, que nos “frapa” (golpea en argot de Normandie) no máis fondo e nos sacha dentro. Por eso tamén é habitual que non a queiramos ver moi a miúdo! É a xente que nos desmonta durante unha hora ou dúas o que logo nos leva días ou meses reconstruír. @s que coñecedes a Gonzalo sabedes o que quero dicir. Destas conversas sóese saír co ceño fruncido e cavilando, e ás veces provocan decisións trascendentes.

No segundo tipo, o das conversas sedantes, eu inclúo todos aqueles encontros que plantan unha semente nova que non se identifica ata que medra. As conversas sedantes son aquelas que parten dunha intranscedencia, dun encontro casual ou de dúas persoas que non se coñecen moi ben e, seguramente, tampouco teñen especial interese en coñecerse. Parten da química conversativa forestal, é dicir, sementan espontaneamente, ás veces nace unha herba que murcha co primeiro sol e ás veces un carballo que vive ata que algún gilipollas especulador nolo vén talar para construír unha urbanización con piscina. O caso é que estas conversas son lembradas toda a vida, alomenos por un dos suxeitos, aínda que se lle olvide o nome d@ interlocutor/a (vénseme á cabeza agora unha conversa de cas e gatos con Luís de Xustás ou a do budista de Barcelona). Destas conversas sáese cun sorriso de momentánea felicidade, e soémonos decatar da súa importancia moito máis tarde, incluso anos despois.

Por último están as convesas “de farra”, que cumplen unha función non menos importante. É a química conversativa da rebusca que temos con algunha xente coa que só queremos botarnos unhas risas ou botar un baile (espero que a Marcelino non lle importe verse aquí reflectido), pero que teñen extrema importancia en determinados momentos da nosa vida (dixo Deco: “a orxía, no seu termo amplo, ten unha finalidade relixiosa, de participación telúrica, de sensación de pertenza a unha colectividade, de liberación”). Hai conversas de farra e barra, que tamén nos perseguen ó longo da vida, tamén irreproducibles, tamén trascendentais. A rebusca era o xeito que tiña de comer patacas e castañas as xentes sen terra de Galicia, ou de gañar uns cartiños cos cagallóns e o dentón cando a economía deixaba de ser de subsistencia. A química conversativa da rebusca vai tras do alimento básico, dinse moitas cousas durante a festa, realidades e verdades que agardamos que o alcohol borre da mente d@ interlocutor, pero que precisamos liberar, como comer a diario. Destas conversas sáese con falta de equilibrio e cos oídos zumbando ó deitarse, zumbando (se a inxesta non foi excesiva) verdades e liberdades.

Aínda non

Aí vos van fragmentos do poemario que levo tempo querendo publicar (hai máis de cinco anos xa que os parín), e que pensaba que ía ir desta volta se as cousas saían medianamente ben. Supoño que aínda non. Espero que vos gusten.

na miña adolescencia senlleira de Ossas e JJ-Cobas e Taru Rinne e iñotos campionatos de Europa e boas intencións

no réquiem que soñou María-Loris e que aínda non foi pero que ventei en cada ladrido daquela gorxa inmensa e que hoxe vento

nos veráns ardentíos en sestas secas por dedos inexpertos e pensamentos atronados de apocalise sen regar

na Susana metade de min que me aturas con noticias impresas e suscripción xusta: trinta inocencias mensuais por unha adolescencia ó día

naqueles estíos serodios pola tardiña cando catro pingoadas sementaban o po estéril da aira

no son cravado nas costelas do R-6 que chegaba contra a noite e sete truitas nunha fonte de porcelana cocada e os Satélites e un Ducados afogado no cemento

na auga que esvaraba de impotencia polas tempas e por nacer a deshora

fabriquei o pouso do que hoxe teño e hoxe son.

Á susana, a maría, ós avuelos… ó 91, principio do dereito a soñar

en ni adolescencia solitaria de Ossas e JJ-Cobas e Taru Rinne e ignotos campeonatos de Europa y buenas intenciones

en el réquiem que soñó María-Loris y que aún no ha sido pero que aventé en cada ladrido de aquella garganta inmensa y que hoy aviento

en los veranos ardientes en siestas secas por dedos inexpertos e pensamientos atronados de apocalipsis sin regar

en Susana mitad de mí que me soportas con noticias impresas y suscripción justa: treinta inocencias mensuales por una adolescencia al día

en aquellos estíos al atardecer cuando cuatro gotas sembraban el polvo estéril de la era

en el sonido clavado en las costillas del R-6 que llegaba hacia la noche y siete truchas en una fuente de porcelana mellada y los Satélites y un Ducados ahogado en el cemento

en el agua que resbalaba de impotencia por las mejillas e por haber nacido a deshora

fabriqué el poso do que hoy tengo y hoy soy.

A susana, a maría, a los abuelos… al 91, principio del derecho a soñar

___________________________________

En todo canto fago
coma unha catacumba aberta e pretérita
anegas todo coma o lidro
noxento e aloumiñante

boteite do peto das esencias sen esquecemento
pero agardaches agachado tras un electrón do hipotálamo
na espera de que os vixías da noite se enganchasen sexo a sexo

e voltaches
coa túa néboa co teu po branco que escurece todo

apagueite nas faíscas das buxías
a golpes arrítmicos de pistóns oxidados
limpei do carenado as túas marcas fendidas

e fuches aparecer
na auga da billa que me esperta
no canto da porta
na chave da luz acesa e pecha
nos versos alleos de Olga que me xunguen á tardiña
na volvedeira do xantar
e nos espellos

como unha parte de min irrenunciable sen volta.

En todo cuanto hago
como una catacumba abierta y pretérita
inundas todo como el líquen
asqueroso y acariciante

te eché del bolsillo de las esencias sin olvido
pero has aguardado agachado tras un electrón del hipotálamo
en la espera de que los vijías de la noche se enganchasen sexo a sexo

e has vuelto
con tu niebla con tu polvo blanco que oscurece todo

te apagué en las chispas de las bujías
a golpes arrítmicos de pistones oxidados
limpié del carenado tus marcas hendidas

y has tenido que aparecer
en el auga del grifo que me despierta
en el canto de la puerta
en la llave de la luz encendida y apagada
en los versos ajenos de Olga que me yunguen al atardecer
en la espumadera del almuerzo
y en los espejos

como una parte de mí irrenunciable sin vuelta.

___________________________________

medrei
e ti nunca soubeches dos meus orgasmos oníricos nin da cúpula dun carenado que se me cravaba entre as vértebras

roubeilles ás pedras o dereito a dicir tantas mentiras que escoitei tantas verdades que nunca me atrevín a berrar

os teus ollos gardan o xeito da terra triste cando se molla como outra ínfima bágoa que esvara ó tempo que lixas outra ínfima vea esnaquizada mil veces

trona e eu atrónome cos nosos soños compartidos e o fascismo noxento que os empurrou

bendígote por marchares e ogallá xa ninguén quede nesta ilusión murcha esfarelada neste baile de marcas mortas e cartos virtuais

bendígote por ladráresme por craváresme os dentes nestas pernas que hoxe só percorren distancias abarcables

___________________________________

chegaches
como o fluxo inocente e coa inocencia te fuches
pero xa non resta un óso enteiro no teu corpo nin unha parte soa sen veleno
"¡Si, hombre!", me dixeches e colgaches e agora eu fumo os campos todos e serenamente régome

e soño falos marciais veludos e loiras enormes como os rañaceos de Malasia e titiriteiros malintencionados que me perden e acosos benditos e impúdicos de comentaristas deportivos do asfalto

Kyalami debe ser un deserto
alí vin o teu deserto inexpresivo ventando a travesía do hermo

___________________________________

agardarei novas melodías de xenreira na túa crise dos corenta
cando xa non te aturen nos prostíbulos
e esgotes as existencias de prozac nas farmacias
e te ignoren nos psiquiátricos
e a túa semente estéril se confunda incontrolada coa neve que che taladra os ventrículos e teñas subido escalafóns na especulación inmobiliaria cos "huevos de oro"
e o tabique nasal de prata